PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA

z wiedzy o kulturze 

(opracowane w oparciu o aktualną podstawę programową MEN oraz program nauczania i podręcznik Wydawnictwa Polskiego w Wołominie Wiedza o kulturze) 

  Wymagania przedmiotowo-programowe

na ocenę celujący Uczeń :

wykazuje zaangażowanie w realizację projektów związanych z treściami przedmiotu – wiedza o kulturze;  aktywnie uczestniczy w szkolnym / pozaszkolnym życiu kulturalnym (np. organizacja / współorganizacja imprez kulturalnych, prowadzenie gazetki szkolnej; działalność w Samorządzie Uczniowskim, w kołach zainteresowań tanecznym i muzycznym, współpraca z lokalnymi mediami itp.);

ujawnia indywidualne zdolności artystyczne, potraf zainteresować nimi otoczenie, wskazuje- źródła twórczej inspiracji, określa motywy i przedstawia plany własnego rozwoju kulturowego;

współpracuje z osobami / instytucjami związanymi z kulturą i animacją kulturalną;  

prowadzi i dokumentuje działania związane z aktywnością kulturalną i samokształceniem kulturowym – wykorzystuje w tym celu tradycyjne i nowe technologie informacyjno-komunikacyjne;

odnosi sukcesy podczas konkursów, olimpiad oraz innych form rywalizacji związanych –z przedmiotem wiedza o kulturze;

uprawia i popularyzuje własną twórczość, określa jej charakter, wskazuje źródła inspiracji,- związek z tradycją kulturową, kanonami sztuki itp.;*

* Przedstawione wymagania są tylko przykładem możliwości  premiowania uczniów za szczególne osiągnięcia przedmiotowe.

Warunkiem ustalenia określonej oceny jest spełnienie przez ucznia wymagań określonych dla stopni niższych.

na ocenę bardzo dobry Uczeń:

zna zasady i sposoby obcowania z tekstami kultury; wie, na czym polega ich refeksyjny i krytyczny- odbiór;

wymienia środki wyrazu właściwe poszczególnym dziedzinom sztuki;     –

sytuuje wybrane dzieła sztuki w kontekście historyczno-kulturowym, określa ich związek z epoką i stylem artystycznym; formułuje sądy / komentarze wartościujące na temat omawianych (tj. analizowanych, interpretowanych, waloryzowanych) tekstów kultury; odczytuje ich dosłowne, metaforyczne i symboliczne znaczenia;

aktywnie uczestniczy w różnych formach życia kulturalnego w szkole / poza szkołą; 

wskazuje przykłady, motywy, walory współczesnego nawiązywania do tradycji poszczególnych epok  – w historii kultury;

podaje przykłady wzajemnego przenikania się kultur i związków między sztukami;  

omawia zjawisko integracji międzykulturowej wokół np. stylów artystycznych, motywów, wartości, znaków i symboli;

omawia przeobrażenia, przewartościowania kulturowe w przeszłości i współczesności; charakteryzuje i wartościuje nowe / najnowsze zjawiska artystyczne / paraartystyczne w kulturze (np. happening; graffti; „kultura klubowa”, blogi, hip – hop, gatunki internetowe itd.);

wskazuje i uzasadnia związki polskiej kultury narodowej z tradycją śródziemnomorską; odnajduje ich obecność w wybranych dziełach sztuki;

klasyfkuje, charakteryzuje, interpretuje, waloryzuje wybrane teksty kultury; określa ich rodzaj, środki artystycznego wyrazu, wskazuje konteksty interpretacyjne;

dostrzega i omawia na wybranych przykładach związek sztuki ze światem znaków, symboli i wartości kulturowych;

charakteryzuje i uzasadnia przyczyny popularności, ponadczasowości wybranych twórców kultury   (narodowej i europejskiej) oraz ich dzieł;

dokonuje analizy oraz interpretacji porównawczej tekstów kultury różnych epok; formułuje,  weryfkuje hipotezy i wnioski interpretacyjne; rozpoznaje  cechy określonych stylów artystycznych 

w czytanych tekstach kultury, wskazuje ich związek z ideałami epoki; odnajduje w tradycji kulturowej

(dawnej i współczesnej) przykłady przełomów artystycznych;

aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym; potraf rozwijać własne zainteresowania i umiejętności  obcowania ze sztuką.

na ocenę dobry Uczeń:

zna genezę powstania, rozwoju i właściwości klasycznego kręgu cywilizacyjnego; wskazuje  związki współczesności ze starożytnością oraz kolejnymi epokami w dziejach kultury;

identyfkuje źródła tożsamości europejskiej i polskiej kultury;  

dostrzega i objaśnia konteksty związane z interpretacją wybranych tekstów kultury; wyjaśnia związki / zależności między różnymi dziedzinami sztuki;

wskazuje podobieństwa i różnice między sztuką różnych epok;  

charakteryzuje sytuację kultury, jej twórców i odbiorców w czasach współczesnych; zna jej  charakterystyczne zjawiska (np. wielostylowość, audiowizualność, synkretyzm), źródła kryzysu, wybitne / kontrowersyjne  osiągnięcia, itd.;

podaje przykłady, zasady i  walory obcowania ze sztuką; ujawnia indywidualne preferencje kulturalne;  

w czytanych tekstach kultury identyfkuje środki wyrazu artystycznego i określa ich funkcje;  

na wybranych przykładach wyjaśnia zjawiska interdyscyplinarności i intertekstualności w sztuce;  

porównuje różne sposoby artystycznego kreowania tych samych motywów, tematów, idei;   

porównuje różne sposoby artystycznego kreowania tych samych motywów, tematów, idei w sztuce różnych epok (np. motywy biblijne – w malarstwie, rzeźbie, literaturze, flmie, reklamie oraz innych tekstach kultury);

podaje przykłady i dostrzega walory twórczego zaangażowania w rozwój sztuki; nawiązuje 

do twórczości najsłynniejszych w dziejach kultury (narodowej / ogólnoświatowej ; dawnej / współczesnej) artystów, wyjaśnia, na czym polega przełomowy charakter ich twórczości;

wymienia przykłady dóbr kultury (światowej/ narodowej/ regionalnej), określa ich rodzaj,  znaczenie, sposoby ochrony;

omawia relacje między kulturami różnych grup społecznych, regionów, narodów, kręgów   cywilizacyjnych;  dostrzega tzw. „miejsca wspólne” w kulturze;

wskazuje możliwości, źródła i uzasadnia potrzebę samodzielnego, ciągłego wzbogacania wiedzy   kulturowej.

na ocenę dostateczny Uczeń:

wskazuje różnice znaczeniowe między głównymi pojęciami kulturowymi (cywilizacja, kultura, sztuka , dzieło sztuki);

na wybranych przykładach charakteryzuje relacje międzykulturowe (kultury narodowe)   i wewnątrzkulturowe (kultura narodowa – kultury regionalne); dostrzega wielowymiarowość kultury; wyodrębnia jej różne obszary i podaje właściwe im przykłady tekstów kultury (materialnej, duchowej, elitarnej, popularnej, ludowej, masowej, alternatywnej itd.);

nazywa / wymienia i charakteryzuje znane z historii sztuki style, kierunki, zjawiska artystyczne; zna ich prekursorów oraz przełomowe dzieła; ustala związek wybranych twórców i tekstów kultury z epoką historyczną i stylem artystycznym;

omawia na wybranych przykładach funkcje sztuki w dziejach narodowej     –

i ponadnarodowej kultury;

wykazuje wobec dzieł sztuki postawę refeksyjną i wartościującą; podejmuje próbę samodzielnej analizy, interpretacji i oceny wybranego tekstu kultury; zwraca uwagę na wielojęzyczność sztuki, określa, porównuje różne sposoby wyrażania tych samych treści;

identyfkuje, konfrontuje i wartościuje zachowania „na rzecz kultury” i „wbrew kulturze”;   –

porównuje sposoby defniowania kluczowych pojęć  „wiedzy o kulturze” (kręgi cywilizacyjne, kultury narodowe, regionalne, sztuka, dzieła sztuki, epoki, style, kierunki artystyczne, kultura wysoka/ kultura popularna;  itd.); omawia ich funkcjonowanie w tradycji kulturowej – dawnej i współczesnej;

zna główne typy stylów w historii sztuki (np. styl danego twórcy, styl danej szkoły artystycznej,  prądu, gatunku, epoki, itd.), podaje ich cechy i przykłady funkcjonowania;

wypowiada się na temat miejsca i roli kultury w życiu człowieka; dostrzega jej wieloaspektowość; 

wyjaśnia zjawisko sprzeczności kulturowych; podaje i wartościuje przykłady zachowań wobec kultury; charakteryzuje rolę tradycji w procesie dziejowym; wymienia główne cechy, znaki, symbole, konteksty polskiej i europejskiej kultury;

dostrzega i omawia na wybranych przykładach dialog tekstów w kulturze (np. wokół tych samych  wartości, toposów, stylów, konwencji);

omawia zjawiska charakterystyczne dla sztuki kolejnych epok historycznych; wyjaśnia  i uzasadnia przeobrażenia sztuki w procesie dziejowym;

charakteryzuje sytuację kultury w realiach współczesności; wskazuje źródła zagrożeń  i sposoby przeciwdziałania zjawiskom kryzysowym.

na ocenę dopuszczający Uczeń:

zna i stosuje główne pojęcia przedmiotu „wiedza o kulturze” (cywilizacja, kultura, sztuka, dzieło  sztuki, epoka, styl, konwencja, kierunek artystyczny, tradycja, klasyka);

wymienia epoki, style, kierunki i dziedziny w historii kultury; określa ich miejsce  w procesie dziejowym; wymienia czołowych twórców (polskich i europejskich), wskazuje ich zasługi dla rozwoju kultury;

podaje cechy charakterystyczne dla kultury danej epoki; wskazuje przewodnie motywy, idee,  źródła inspiracji dzieł różnych sztuk;

wymienia główne znaki, symbole oraz tradycje europejskiego kręgu kulturowego  i polskiej kultury narodowej;

określa rodzaj i charakterystyczne właściwości (głównie środki wyrazu, funkcje, związek z tradycją kulturową) wybranych dzieł sztuki;

zna najważniejsze zabytki ogólnoświatowego, europejskiego, polskiego i regionalnego dziedzictwa kulturowego; określa ich funkcje, rodzaje, sposoby ochrony;

zna najsłynniejszych twórców polskiej, europejskiej i światowej kultury oraz ich artystyczne osiągnięcia;

wykazuje się znajomością regionalnego dziedzictwa kulturowego, zna twórców regionalnych (historycznych i współczesnych), regionalne zabytki, miejsca pamięci, zwyczaje, obyczaje, walory krajobrazowe, itd.; – posługuje się pojęciami dotyczącymi budowy, funkcjonowania, odbioru

tekstów kultury; identyfkuje ich rodzaj, środki artystycznego wyrazu, określa temat, wskazuje związek z tradycją, nazywa doznawane wrażenia, formułuje sądy wartościujące, itp.;

dostrzega wielopostaciowość  i wieloznaczność kultury; 

charakteryzuje właściwości i funkcje sztuki kolejnych epok w dziejach kultury; identyfkuje cechy  typowe dla znanych sobie stylów artystycznych (dawnych i współczesnych);

wskazuje korzenie polskiej i europejskiej tożsamości kulturowej; na wybranych przykładach  i omawia zjawisko wspólnoty kulturowej i odrębności kulturowych;

zna najsłynniejszych twórców polskiej, europejskiej i światowej kultury oraz ich artystyczne osiągnięcia;

wykazuje się znajomością regionalnego dziedzictwa kulturowego, zna twórców regionalnych  (historycznych i współczesnych), regionalne zabytki, miejsca pamięci, zwyczaje, obyczaje, walory krajobrazowe, itd.;  – posługuje się pojęciami dotyczącymi budowy, funkcjonowania, odbioru tekstów kultury; identyfkuje ich rodzaj, środki artystycznego wyrazu, określa temat, wskazuje związek z tradycją, nazywa doznawane wrażenia, formułuje sądy wartościujące, itp.;

przedstawia (w dowolnie udokumentowanej formie) własne doświadczenia kulturalne.