Zbliżające się wakacje to dobry pretekst do napisania kilku zdań skierowanych do młodzieży i rodziców o tym co ten piękny wakacyjny czas ze sobą niesie, ale również to dobry powód aby rozpocząć cykl krótkich (a może długich ) artykułów na wiele tematów poruszających problematykę uzależnień, walki z nałogami oraz rodzajów pomocy dla tych, którzy na tę pomoc oczekują i są gotowi zawalczyć o siebie. Problematyka uzależnień jest bardzo szeroka ale postaram się nie zanudzić nikogo zbyt długimi wywodami. Liczę jednak na chwilę refleksji i zastanowienia.
Tak jak już wcześniej napisałam, ten pierwszy tekst (artykuł to zbyt dumnie brzmi)chciałabym w całości poświęcić tzw. przestrogom dla młodzieży.
Wakacje to czas zabawy i wielu nowych wrażeń. Niestety zdarza się, że pod wpływem różnych zdarzeń zapominacie o bezpieczeństwie własnym i innych. Wybierając się na obóz, wyjazd z kolegami bądź podróż bez rodziców przestrzeganie zasad bezpieczeństwa zapewni Wam spokojny pobyt i pewny powrót do domu.
1. Pamiętaj aby podróżować bezpiecznie!
Wybierając się w podróż pamiętaj aby Twój telefon komórkowy zawierał najważniejsze numery kontaktowe, które powinieneś oznaczyć odpowiednio symbolami ICE1, ICE2. Co oznacza ten symbol? Dla osób, które w razie konieczności będą Ci udzielały pomocy, będzie to informacja, że są to numery osób Ci bliskich. Bardzo ułatwi to przekazanie rodzinie informacji co się z Tobą dzieje. Ponadto pieniądze, które masz przy sobie przechowuj w różnych miejscach, najlepiej kilku. W razie kradzieży portfela nie pozostajesz bez grosza, na pewno coś zostało, chociażby na powrót do domu (pilnuj portfela!). Podczas podróży pociągiem nie opowiadaj innym osobom w przedziale ile masz ze sobą pieniędzy i co cennego zabrałeś do plecaka. To wielka zachęta dla złodziei, którzy mogą również udawać przemiłych towarzyszy podróży i częstować Cię różnymi smakołykami. Odmawiaj, nigdy nie wiesz, czy w przekąsce lub napoju nie ma „pigułki gwałtu” lub innej substancji, która może doprowadzić do utraty Twojej świadomości. Skutki takiego poczęstunku mogą być dla Ciebie bardzo drastyczne.
Uważaj na tłok przy wejściu do pociągu czy autobusu. Osoby, które stają bardzo blisko za Tobą, to mogą być kieszonkowcy. Szczególnie polują oni na samotne młode osoby, które nie za bardzo pilnują swojej torebki i bagażu. Torebkę noś przed sobą, zawsze zamkniętą, plecak również bardzo dokładnie zamknięty.
W wakacje wielu młodych ludzi podróżuje autostopem, chcąc zaoszczędzić na bilecie wybierają podróż z nieznanym kierowcą. Niestety, w wielu przypadkach ta lekkomyślna podróż zakończyła się tragicznie, często gwałtem a nawet utratą życia. A wystarczyło pomyśleć…
2. Pamiętaj, że wędrówki po górach wymagają od Ciebie starannego przygotowania!
Ci z Was, którzy już wędrowali po górach wiedzą, że pogoda zmienia się tam bardzo szybko i dlatego do wyprawy w góry trzeba się bardzo starannie przygotować. Nie wystarczy przyjechać wieczorem do Zakopanego żeby już o świcie wyruszyć na szlak. Przede wszystkim trzeba bardzo dokładnie znać mapę trasy, na którą się wybieramy. Wiedzieć, czy wzdłuż trasy są jakieś schroniska, szałasy, leśniczówki. Ponadto , jak długo wędruje się tym szlakiem i jaki jest jego stopień trudności. Jeśli już podejmiesz decyzję o wymarszu, dobrze jest wędrować z osobami doświadczonymi, znającymi góry. To daje Ci duże poczucie bezpieczeństwa. Wychodząc w góry wczesnym rankiem zostaw w schronisku w którym nocujesz wiadomość, gdzie się wybierasz. Na nogach tylko wygodne i sprawdzone buty, w plecaku naładowany telefon komórkowy i zapisany w nim numer GOPR, płaszcz przeciwdeszczowy, ciepłe ubranie, czapka, szalik i rękawiczki na wypadek pozostania w górach na noc. Ponadto kanapki, woda do picia, czekolada.
– podczas burzy w górach nie należy zbiegać w dół. Lepiej przeczekać w płaszczu przeciwdeszczowym , burze w górach nie trwają długo. Jeśli jesteś na szczycie, zejdź w dół, nie zbliżaj się do zbiorników wodnych.
-wiatr potrafi bardzo wyziębić organizm i dlatego pamiętaj o ciepłym ubraniu.
3. Nie lekceważ wody!
Woda to żywioł, który jest przyjazny dla ludzi, daje wiele przyjemności podczas pływania i spędzania wolnego czasu w jej pobliżu ale niestety potrafi być również bardzo groźna jeśli będziesz traktować zasady bezpieczeństwa bardzo lekkomyślnie. Przede wszystkim kąpiel w wodzie powinna odbywać się w miejscach do tego przeznaczonych. Co roku słyszymy informacje o zatonięciach młodych ludzi i dzieci kąpiących się w miejscach niestrzeżonych, gdzie nie ma ratownika. Będąc w takim miejscu powinieneś być świadomy zagrożeń, jakie ze sobą niesie nieznana woda. Młodzi ludzie bardzo często skaczą do wody na tzw. „główkę” i niestety zdarzają się przypadki złamań rdzenia kręgowego, czego następstwem jest paraliż dolnych kończyn i kalectwo do końca życia. Tym wypadkom bardzo często towarzyszy alkohol, brawura i bezmyślność. Rocznie w okresie letnim na świecie ginie około 150 tysięcy ludzi. To ogromna ilość. Zrób wszystko aby nie uczestniczyć w tej tragicznej statystyce.
Poparzenia skóry spowodowane nadmierną ekspozycją na słońce to również wakacyjna plaga. Czerwona piekąca skóra na twarzy, plecach i pozostałych odkrytych częściach ciała powoduje ból a nawet gorączkę. Zbyt długie przebywanie na słońcu może doprowadzić do ciężkiego poparzenia a gdy temu towarzyszy jeszcze brak nakrycia głowy o udar słoneczny nietrudno. Dziewczyny i chłopcy chcą wyglądać dobrze ze swoją wakacyjną opalenizną i zapominają o tym, aby podczas przebywania na plaży smarować skórę kremami z filtrem, pić dużo wody niegazowanej i oczywiście obowiązkowo mieć nakrycie głowy. To Twoje zasady podczas przebywania na plaży!
Wsiadając na łódkę zakładaj kapok. Jest on rzeczywiście niewygodny no i niestety mało estetyczny ale jednak mimo wszystko może uratować Ci życie, gdy z jakiegoś powodu znajdziesz się poza burtą łódki.
W tym miejscu trudno jest nie wspomnieć o tym, że może się zdarzyć sytuacja, w której to Ty będziesz udzielał pierwszej pomocy ratując człowieka. Wystarczy wtedy nie ulec panice i przypomnieć sobie zasady RK-O (resuscytacji krążeniowo-oddechowej czyli sztuczne oddychanie plus masaż serca). Ci uczniowie, którzy mają EDB w sadowieńskim Zespole Szkół mam nadzieję, że doskonale pamiętają jak przystąpić do udzielania pierwszej pomocy w przypadku utraty przytomności przez osobę poszkodowaną.
Jak postępować w sytuacji, gdy jesteś świadkiem wypadku nad wodą?
· Najpierw zadzwoń po pomoc. Jeżeli to plaża strzeżona zawołaj ratownika.
· Poproś o pomoc innych plażowiczów.
· Oceń sytuację i wybierz najodpowiedniejszą metodę wyciągnięcia tonącego. Jeżeli nie potrafisz pływać, a ofiara jest daleko od brzegu, musisz zdać się na pomoc innych.
· Rozejrzyj się i znajdź koło ratunkowe, które możesz rzucić z pomostu. Pomocny też będzie jakiś długi przedmiot, który możesz podać tonącemu. Ewentualnie możesz wykorzystać łódkę albo inny sprzęt pływający.
· Jeżeli sam zdecydujesz się na holowanie tonącego musisz mieć na sobie kamizelkę ratunkową!
Zasady bezpiecznego wypoczynku
§ Pływaj tylko w miejscach strzeżonych albo dozwolonych, na których nie ma znaku zakazu kąpieli (czerwona flaga lub inny znak ostrzegawczy).
§ Skoki do wody oddawaj tylko w miejscach do tego wyznaczonych.
§ Jeżeli nagle wpadniesz do wody zatkaj ręką usta i nos, żeby uniknąć zakrztuszenia.
§ Jeżeli złapie Cię skurcz nie panikuj. Staraj się utrzymać na wodzie, wyprostuj nogę i naciągnij mięśnie (palce stopy podciągnij do góry).
Pierwsza pomoc na brzegu:
· Oceń przytomność ofiary. Potrząśnij nią i powiedz coś do niej.
· Udrożnij drogi oddechowe. Rękę połóż na czole ofiary, bardzo lekko ją odchylając. Opuszki palców drugiej ręki połóż na żuchwie i odchyl ją. Oczyść jamę ustną z zanieczyszczeń.
· Sprawdź oddech. W tym celu przyłóż głowę do ust ofiary i obserwuj klatkę piersiową. Wystarczy 10 sekund.
· Skrzyżowane dłonie połóż na mostku i uciskaj. Wykonaj 30 mocnych uciśnięć w okolicy serca.
· Wykonaj 2 oddechy ratownicze. Powtórz je, jeżeli po 10 sekundach nie zauważysz prawidłowego oddechu.
· Jeżeli oddech wrócił do normy połóż ofiarę w pozycji bocznej ustalonej, żeby nie dopuścić do zachłyśnięcia się wymiotami.
· Okryj ją ciepłym kocem albo ubraniami.
Te numery ratują życie:
WOPR– 601 100 100 lub 112 (dyspozytor przekieruje cię do odpowiednich jednostek wodnego pogotowia działających w okolicy)
Pogotowie– 999
Pamiętaj!
Dzwoniąc po pomoc:
§ Przedstaw się
§ Podaj swój numer
§ Opisz dokładnie gdzie jesteś
§ Podaj stan ofiary
Pierwsza pomoc przy skokach do wody na główkę:
· Przy holowaniu ofiary podejrzanej o uraz kręgosłupa ułóż ją w wodzie na plecach.
· Unieruchom głowę ofiary. Przyda się kołnierz ortopedyczny, jeżeli go nie masz użyj zrolowanych ubrań, ręcznika i obwiń nimi szyję ofiary. Ewentualnie wykorzystaj deskę, połóż na niej topielca i na niej wyciągnij go z wody.
· Sprawdź oddech i czynności życiowe. Jeżeli zauważysz ich brak zacznij reanimację i czekaj na pomoc fachowców.
Nawet jeżeli ofiara jest już przytomna musi ją obejrzeć lekarz. Niedoszły topielec trafi do szpitala na obserwację, na co najmniej na 24 godziny.
4. Nie wierz, że po alkoholu i narkotykach świat jest piękniejszy!
Wakacje to piękna pogoda, wolność i uczucie wszechogarniającej swobody. Rodzice w pracy a młodzież nie musi już chodzić do szkoły. Co więc zrobić z tym nadmiarem wolnego czasu? Jedni uprawiają sporty, inni czytają książki a jeszcze inni, niestety piją alkohol, ćpają, eksperymentują z różnymi używkami chcąc poczuć na własnej skórze, jak to jest „być pod wpływem” substancji, której do tej pory nie próbowałem. Często dla niektórych są to pierwsze kontakty z alkoholem i narkotykami. Te kontakty mogą zakończyć się tragicznie. Pamiętaj, alkohol to trucizna, nawet niewielkie jego ilości niszczą to co w Twoim mózgu najcenniejsze, szare komórki giną w tysiącach i nie odzyskasz ich już nigdy! Pamiętaj, alkohol to substancja zmieniająca świadomość! Pod jej wpływem nie jesteś tą samą osobą co na trzeźwo. Możesz popełnić przestępstwo, nie oceniasz swojej sytuacji tak samo jak na trzeźwo, nie masz świadomości co się z Tobą tak naprawdę dzieje. Następny dzień po „ostrym” piciu to kac, ból głowy, ogólne rozbicie i złe samopoczucie. Ponadto często wstyd po tym co narozrabiałeś będąc pod wpływem. Dziewczyny mogą uświadomić sobie, że będąc pod wpływem alkoholu odbyły stosunek seksualny zupełnie bez świadomości i kontroli, a co gorsza nie pamiętając z kim. Mogły również zostać zgwałcone będąc często wśród osób, które wydawałoby się, że dosyć dobrze znają. Podsumowując alkohol to złudny „przyjaciel”, im wcześniej zerwiesz z nim znajomość tym lepiej, być może uratujesz nawet własne życie.
Alkohol i narkotyki w wakacje to często nieodzowne połączenie. Myślisz, że dzięki nim świetnie będziesz się bawił. Wszyscy na imprezie czy ognisku już coś brali, popili kieliszkiem wódki i świetnie się bawią. Nie wierz w to! Za chwilę któryś z nich wpadnie na pomysł aby wsiąść do samochodu i nikt go nie powstrzyma, bo wszyscy są w tym samym stanie. Pomyśl, czy chcesz wyglądać i zachowywać się tak jak oni? Czy warto ryzykować? Dla tej krótkiej chwili wątpliwej przyjemności po zażyciu narkotyku czy upiciu się alkoholem warto jest ryzykować własne życie, swoją przyszłość? Młodzież bardzo dobrze wie, jak działa na ich organizm alkohol i jakie spustoszenie w ich życiu potrafią zrobić narkotyki. Dlatego do całej tej wiedzy wystarczy tylko dołączyć myślenie i możecie czuć się bezpieczni. Szkoda, że często właśnie brak jest tego najważniejszego – myślenia…
5. Nie traktuj seksu jak zabawę.
Te nieszczęsne wakacje, które miały być takie super, świetne, wesołe ,słoneczne coraz bardziej stają się jakąś zmorą, która wszystkiego Wam zabrania, nawet „seksu”. Wakacje rzeczywiście są super, świetne itd. ale jest jeden szkopuł, żeby takie były trzeba bardzo często korzystać ze zdrowego rozsądku, zasad, które przekazują Wam rodzice, nauczyciele, mądre media i wiele jeszcze innych źródeł, które warto słuchać. Gdy przestrzegacie tych wszystkich zasad wakacje są wtedy naprawdę bezpieczne i niezapomniane. Ale wracam do problemu wakacyjnego seksu. Cała ta wakacyjna aura ze swoją dodatnią temperaturą powietrza, nowymi znajomościami, zauroczeniem oraz nierzadko alkoholem i narkotykami może sprzyjać pierwszym, często zupełnie przypadkowym kontaktom seksualnym. Jakie mogą być ich konsekwencje? Od pierwszej i podstawowej czyli niechcianej ciąży, po zarażenie chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Choroby bakteryjne
· kiła
Choroby wirusowe
· AIDS
· opryszczka genitaliów, opryszczka wargowa
· HPV
Choroby grzybicze
Choroby pasożytnicze
· świerzb
· ameboza
Zainteresowanych odsyłam do lektury w internecie na temat poszczególnych rodzajów chorób. Możesz ich uniknąć nie ulegając wakacyjnej atmosferze i swój „pierwszy raz” zaplanuj, gdy będziesz już dorosła.
6. Naucz się mówić stanowcze NIE!
Czy jest Ci trudno odmawiać? Dlaczego czasami boisz się głośno powiedzieć NIE i zgadzasz się na coś, na co tak naprawdę nie masz ochoty? Czy powodem jest to, że chcesz należeć do grupy, boisz się odmówić, bo koledzy pomyślą o Tobie źle? Powodów może być bardzo wiele. Zatrzymajmy się jednak właśnie przy tym odczuciu robienia czegoś wbrew własnej woli. Zgadzając się na coś, czego nie chcesz, zapominasz o sobie i o własnych potrzebach. To inni są wtedy dla Ciebie ważniejsi, nawet w sytuacji gdy robisz coś złego, ale robisz to bo ONI tak chcieli, robisz to żeby ICH zadowolić… Ale co wtedy z Tobą? Dlaczego palisz gdy tak naprawdę wiesz, że to złe…Dlaczego pijesz skoro wiesz, że alkohol zniszczył wielu ludzi…Dlaczego bierzesz skoro wiesz, że narkotyki uzależniają i zabijają? Zawsze możesz powiedzieć stanowcze NIE, i jeśli Twoi koledzy się wtedy od Ciebie odsuną to nic innego jak dowód, że to nie są Twoi koledzy. Potrzebują Cię tylko do wspólnego picia, palenia, brania. Jeśli czujesz, że robisz coś wbrew sobie zostaw to, odejdź i nie żałuj, że tak postąpiłeś. To świadczy, że masz własną wolę, potrafisz decydować o własnym życiu i podejmować właściwe dla siebie decyzje.
Wakacje to fantastyczny, cudowny czas wolności i przygód! Dla młodzieży to najpiękniejszy okres w ich życiu, gdzie trudy dorosłego życia są dla nich jeszcze odległe. Ale ta wolność powinna być jeszcze pod stałą kontrolą i baczną obserwacją rodziców, pełna rozmów, tłumaczenia i przypominania czym grozi bezmyślność i brawura.
Wiek dorastania to wiek poszukiwań, eksperymentowania, inicjacji i my dorośli musimy się z tym pogodzić. Tak jest od wieków i nic tego nie zmieni. Pamiętajmy jednak, że to my: rodzice, nauczyciele wkładając duży wysiłek w wychowanie naszych dzieci otrzymamy od nich prezent w postaci ich mądrych i dojrzałych życiowych decyzji.
Pedagog szkolny: Małgorzata Olton